100 lat temu w Niemczech była wojna. W wielu krajach od 2 lat toczyła się I wojna światowa .
100 lat temu w Niemczech to wpis z okazji kolejnej akcji blogerów pod hasłem: W 80 Blogów dookoła świata. Każdy z nas pisze co działo się sto lat temu w jego kraju. Opisuje jakieś ciekawe wydarzenie historyczne, kulturowe lub społeczne.
II wojna jest nam bardziej znana z literatury, filmów i historii. A jak doszło do największego konfliktu zbrojnego od czasów napoleońskich?
Bezpośrednia przyczyna rozpoczęcia wojny (die Ursache) wynikała z kryzysu międzynarodowego wywołanego zamachem (das Attentat) na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda w Sarajewie. Jednak powody dla których konflikt ten przerodził się w wojnę europejską, a następnie światową, miały swą genezę we wcześniejszych wydarzeniach. Francja chciała odzyskać Alzację i Lotaryngię, utraconą w wyniku wojny francusko-niemieckiej 1870/71 na rzecz Niemców. Przed wybuchem wojny ważne były sojusze, np. Niemcy i Austro-Węgry sprzymierzyły się przeciw Rosji i Francji, które też zawarły porozumienie (die Allianz).
Stąd powstały dwa obozy :
Państwa Centralne : Niemcy, Austro-Węgry, Bułgaria, Imperium Osmańskie (państwo tureckie)
Ententa : Wielka Brytania, Francja, Rosja, Serbia, Japonia, Włochy(od 1915) i Stany Zjednoczone (od 1917),
Przy okazji I wojny światowej warto poznać słówka dotyczące wojny i uzbrojenia:
I Wojna Światowa – der erste Weltkrieg
Żołnierze – die Soldaten
Broń – die Waffe
Uzbrojenie – Die Bewaffnung
Wsparcie militarne – die Militärhilfe
Lotnictwo wojskowe – Die Luftwaffe
Pistolet – die Pistole
Karabin – das Gewehr
Karabin maszynowy – das Maschinengewehr
Moździeż – der Böller
Granat – die Granate
Miotacz ognia – der Flammerwerfer
Wyrzutnia – die Elision
Armata – die Kanone
Bagnet – das Bajonett
Noże – die Messer
Mina lądowa – die Landmine
Czołg – der Panzerwagen
Piechota – die Infanterie
Artyleria – die Artillerie
broń chemiczna – die Chemiewaffe
Po raz pierwszy w I wojnie światowej zostały użyte:
– karabiny maszynowe
– działa szybkostrzelne
– czołgi
– lotnictwo
– okręty podwodne
– gazy trujące
I wojna zakończyła się klęską państw centralnych i bardzo dobrze, bo dzięki temu Polska odzyskała niepodległość (die Unabhängigkeit) po wielu latach zaborów. Następstwem tej wojny była również likwidacja wspólnego państwa – naszego zaborcy Austro-Węgier (Österreich – Ungarn). Upadły trzy wielkie dynastie : Hohenzollernów, Habsburgów i Romanowów i powstała republika niemiecka (die Weimarer Republik 1919-1933). A w Gdańsku, który jest mi bliski z racji zamieszkania, zostało utworzone Wolne Miasto Gdańsk (Freie Stadt Danzig). Ta sytuacja nie była komfortowa ani dla Niemców ani Polaków. Było to takie miasto-państwo (die Stadt – der Staat). Wolne Miasto to Gdańsk wraz z przyległymi powiatami, który zamieszkiwali głównie Niemcy. Polaków było dużo mniej : np. 9% w Sopocie, w Gdańsku 2%-15%. Obywatele narodowości polskiej i kaszubskiej mieli prawo posługiwać się językiem polskim lub kaszubskim i domagać się tłumaczeń wszystkich dokumentów na swój język. Władza ustawodawcza w Wolnym Mieście to der Volkstag a władza wykonawcza to der Senat.
Die alte Stadt Danzig am Mottlau mit dem Kranig (Żuraw)
Wolne Miasto Gdańsk, obok Konstytucji, Parlamentu i Senatu posiadało własną flagę (die Fahne), godło (das Wappen) oraz hymn (die Hymne).
Bank von Danzig, istniał od 1924 roku i był jedynym emitentem miejscowej waluty – guldena gdańskiego. Do 31 sierpnia 1939 r. obowiązywała wymiana 1 gulden gdański = 1 złoty polski = 0,52 marki niemieckiej (Źródło : Wikipedia). Gdy w 1933 roku do władzy doszła NSDAP sytuacja w mieście znacznie się pogorszyła dla mieszkających tam Polaków, mimo statusu wolnego miasta.
Jeśli chcesz przejść do innego wpisu historycznego Niemiec : KLIKNIJ TUTAJ
A co o roku 1916 piszą inni blogerzy?
Austria:
Viennese breakfast – 100 lat temu – ostatnia cesarzowa Austrii
http://viennesebreakfast.com/100-lat-temu-ostatnia-cesarzowa-austrii/
Chiny:
Biały Mały Tajfun – Sto lat temu w Yunnanie
http://baixiaotai.blogspot.com/2016/10/sto-lat-temu-w-yunnanie.html
Francja:
Français mon amour – 100 lat temu czyli opowiadamy o przeszłości
http://francais-mon-amour.eu/2016/10/100-temu-czasy-przeszle/
Madou en France – Belle Époque, czyli piękne czasy Francji
http://www.madou.pl/2016/10/belle-epoque.html
Kirgistan:
Kirgiski.pl – Kirgiskie powstanie 1916 r. i Ürkün – część I
http://kirgiski.pl/2016/10/kirgiskie-powstanie-1916-r-i-urkun-1/
Enesaj.pl – Ürkün: opowieść kirgiskiego repatrianta
http://enesaj.pl/2016/10/urkun-opowiesc-kirgiskiego-repatrianta/
Niemcy:
Niemiecka Sofa – Historia BMW http://niemieckasofa.pl/2016/10/historia-bmw/
Niemiecki po ludzku: 1916 w Niemczech
http://niemieckipoludzku.pl/80-blogow-dookola-swiata-100-temu/
Turcja:
Turcja okiem nieobiektywnym- 100 lat temu w Turcji: zabawa czasem
http://innaturcja.blogspot.com/2016/10/100-lat-temu-w-turcji-zabawa-czasem.html
Wielka Brytania:
Angielski dla każdego – 100 lat temu w Anglii
http://angdlakazdego.blogspot.com/2016/10/100-lat-temu-w-anglii.html
Włochy:
Studia, parla, ama “W 80 blogów dookoła świata – 100 lat temu” http://studiaparlaama.pl/80-blogow-dookola-swiata-100-temu/
