OSOBLIWOŚCI JĘZYKA NIEMIECKIEGO.
Ucząc się niemieckiego napotykamy na różne ciekawostki, których nie ma w innych językach, bądź występują bardzo rzadko. Na te sprawy trzeba zwrócić szczególna uwagę, ponieważ niestosowanie tych zasad będzie powodować błędy językowe.
Jadąc do Niemiec myślimy, że uda nam się tam przetrwać operując tylko językiem angielskim. Nie do końca …Ja też tak myślałam a potem okazuje się, że w sklepach rzadko mówią po angielsku, to samo dotyczy starszych osób, które często nas zaczepiają na ulicach, w sklepach, podczas spaceru z pieskiem. Trzeba umieć coś powiedzieć i to nas motywuje do nauki a więc:
1. Wszystkie rzeczowniki piszemy z dużej litery, poprzedzone są odpowiednim rodzajnikiem : Np. Das Haus
2. Mamy takie specyficzne litery jak : ä, ö, ü które czytam z przegłosem i β (scharfes s).
3. Litera H jest bezgłośna (niema) w środku i na końcu wyrazu, a wymawiamy ją jak H gdy wyraz się od niej zaczyna np. HERING – (śledź) lub gdy czasownik jest z przedrostkiem to h w środku czytamy np. aufhören (przestać).
4. Literę „S” czytamy na różne sposoby w zależności jaka litera występuje po niej, aczkolwiek też są wyjątki:
Np. der Samstag : S czytamy jak Z (to samo dotyczy innych samogłosek)
Np. die Schule – S czytamy jak Sz ponieważ po S jest spółgłoska
Np. Groβ – tu czytam jak β czytamy jak S
5. Mamy słówko SIE, które może oznaczać trzy osoby, czyli:
SIE – ona
SIE – oni
SIE – Pani, Pan
Rozpoznaje się to w zależności od tego jaka jest końcówka czasownika, po osobie:
Sie ist zu Hause – Ona jest w domu
Sie sind zu Hause – Oni są w domu
Sind Sie zu Hause ? Czy Pan/Pani jest w domu?
To jest bardzo mylące zwłaszcza na początku nauki języka.
6. Konstrukcja zdań inna w wypadku występujących czasowników modalnych i czasu przeszłego
Np. Ich kann an der Uni in Hamburg studieren (czasownik występuje na końcu zdania)
Np. Du hast wie immer am Sonntag lange geschlafen (czasownik występuje na końcu zdania).
7. Złożenia wyrazów w jeden wyraz. To bardzo logiczne pojęcie gramatyczne np.
Die Bushaltestelle – 3 wyrazy razem i powstaje przystanek autobusowy : Bus-halte-stelle
Das Kochbuch – książka kucharska
Die Fuβballmanschaft – drużyna piłkarska
Rodzajnik zależy od rodzajnika ostatniego wyrazu.
Złożenia liczb pisanych razem np.: 326 – dreihundertsechsundzwanzig – osobliwy tasiemiec
8. Liczby czytamy odwrotnie np. 74 to 4 i 70 czyli vierundsiebzig.
RODZAJNIK – Jak rozpoznać?
"Gdyby nie der, die, das – byliby Niemcy z nas". Słyszałam kiedyś takie porzekadło. Nie można się kierować polskimi rodzajami mówiąc niemieckie wyrazy np. Masło jest w polskim rodzajem nijakim – to masło, a po niemiecku die Butter czyli żeński. To samo dotyczy mleka. Prawidłowo jest die Milch a nie das jak po polsku. Pewne reguły jednak są i o nich warto pamiętać.
Rodzajnik określony używamy w stosunku do konkretnych i znanych nam osób i rzeczy.
Rodzajnik DER (męski):
nazwy miesięcy, dni tygodnia, pory roku, kierunki świata
Rzeczowniki kończące się na: -ing, -ig, -ich, -or, -eur, -ismus,
der Hering, der Honig, der Teppich, der Motor, der Friseur, der Kommunismus
Rodzajnik DIE (żeński):
Rzeczowniki kończące się na -ung, -keit, -heit, schaft, -tion, -ei, -ik, -eit, -in
Np. die Freundlichkeit, die Mannschaft, die Generation, die Arbeit, die Polin
Rodzajnik DAS (nijaki):
zdrobnienia kończące się na -chen lub -lein
Np. das Kaninchen, das Mädchen, das Fräulein
Rzeczowniki kończące się na: -en, -um, -nis czyli: das Wissen, das Album, das Verhältnis.
Przysłowia, czyli Sprichwörter, jak powszechnie wiadomo są mądrością narodu. Niektóre można tłumaczyć dosłownie, innych znaczenia trzeba się doszukać lub domyśleć. Jest ich oczywiście dużo więcej ale ja podaję tylko część tych najbardziej znanych.
Durch Sprichwörter sind wir klüger – dzięki przysłowiom jesteśmy mądrzejsi.
1. Absicht ist die Seele der Tat – Cel uświęca środki.
2. Alle guten Dinge sind drei – Wszystko co potrójne jest doskonałe.
3. Alle Wege führen nach Rom. – Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu.
4. Allen Leuten recht getan ist eine Kunst die niemand kann – Wszystkim ludziom dogodzić jest sztuką, której nikt nie potrafi.
5. Die Liebe geht durch den Magen – Przez żołądek do serca
6. Aller Anfang ist schwer – Każdy początek jest trudny.
7. Alles braucht seine Zeit – Wszystko w swoim czasie.
8. Allzuviel ist ungesund – Co za dużo, to nie zdrowo.
9. Alte liebe rostet nicht- Stara miłość nie rdzewieje
10. Andere Länder, andere Sitten. – Co kraj, to obyczaj.
11. Arm oder Reich, der Tod macht alle gleich. – Bogaci czy biedni, przed Bogiem wszyscy są równi.
12. Auf Regen folgt Sonnenschein. – Po deszczu świeci słońce.
13. Aufgeschoben ist nicht aufgehoben – Co się odwlecze, to nie uciecze.
14. Auge um Auge, Zahn um Zahn – Oko za oko, ząb za ząb.
15. Aus dem Augen, aus dem Sinn. – Co z oczu to z serca (myśli).
16. Ausnahmen bestätigen die Regel – Wyjątek potwierdza regułę.
17. Besser einen Spatz in der Hand, als eine Taube auf dem Dach. – Lepszy wróbel w garści, niż gołąb na dachu.
18. Besser spät als nie – Lepiej późno niż wcale.
19. Borgen macht sorgen – Dobry zwyczaj nie pożyczaj.
20. Daheim ist daheim – W domu najlepiej.
21. Das Ei will klüger sein als die Henne – Jajko mądrzejsze od kury.
22. Das Glück kommt ber die Nacht – Szczęście przychodzi nocą.
23. Das Lüge hat kurze Beine – Kłamstwo ma krótkie nogi.
24. Ein Unglück kommt selten allein – Nieszczęścia zwykle chodzą parami.
25. Den Freund erkennt man in der Not – Prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie.
26. Den Kopf in den Sand stecken – Chowanie głowy w piasek.
27. Den Letzten beiβen die Hunde – Ostatnich gryzą psy.
28. Den Teufel an die Wand machen – Wywoływać wilka z lasu.
29. Der Apfel fällt nicht weit vom Stamm – Niedaleko pada jabłko od jabłoni.
30. Der Appetit kommt beim Essen – Apetyt rośnie w miarę jedzenia.31. Keine Rose ohne Dornen- Nie ma róży bez kolców.
32. Kleider machen Leute – Jak cię widzą, tak cię piszą.
33. Kommt Zeit, kommt Rat – Jak przyjdzie pora, znajdzie się rada.
34. Lachen ist gesund – Śmiech to zdrowie.
35. Wer sucht der findet – Kto szuka ten znajdzie.
Przykłady tych przysłów, które można tłumaczyć dosłownie:
Kommt Zeit, kommt Rat
Das Lüge hat kurze Beine
Besser spät als nie
Den Kopf in den Sand stecken
Alte Liebe rostet nicht
Przykłady tych porzekadeł, których tłumaczenie nie jest dosłowne:
Alle guten Dinge sind drei – wszystkie dobre rzeczy są 3
Den Teufel an die Wand machen – diabła podstawić pod ścianą
Absicht ist die Seele der Tat – Intencja jest duszą czynu
Ein Unglück kommt selten allein – Nieszczęście rzadko przychodzi samo