Temat konstrukcji zdania w języku niemieckim jest priorytetem i podstawą gramatyki. Trzeba to wiedzieć aby ułożyć prawidłowo zdanie porozumiewając się z Niemcami. Wielu z nas chce to dobrze robić od samego początku.

Zdania twierdzące

Ich mache heute einen Kuchen (Ja robię dzisiaj ciasto)

Podmiot-czasownik – okolicznik czasu – rodzajnik-rzeczownik

Możemy to zdanie rozpocząć od okolicznika czasu tak jak często mówimy po polsku, czyli:

Heute mache ich einen Kuchen (dzisiaj robię ciasto)

okolicznik czasu –czasownik-podmiot – rodzajnik-rzeczownik

Nastąpiła zmiana kolejności czasownika z podmiotem (przestawienie)

Zdania pytające

Machst du heute einen Kuchen? (czy robisz dzisiaj ciasto?)

Odpowiedź: Ja, Ich mache

Albo : Nein, ich mache nicht

Zdania przeczące

Mamy w języku niemieckim zaprzeczenia : NEIN, NICHT, KEIN

Przeczenie Nicht zaprzecza a czasownik, po którym występuje, znajduje się w końcowej części zdania.

Oto kilka przykładów zastosowań:

Wir gehen nicht.	My nie idziemy.
Er spielt nicht.	On nie gra.
Sie tanzt nicht.	Ona nie tańczy.
Ich schlafe nicht	Ja nie śpię
Du arbeitest nicht	Ty nie pracujesz

Nein jest wyrazem samodzielnym, które występuje najczęściej przed zdaniem przeczącym. Przykłady:

Kommst du jetzt? – Nein.	-Przyjdziesz teraz?- Nie.
– Spielst du jetzt? – Nein.	– Grasz teraz?- Nie.
– Arbeitest du heute?- Nein .	– Pracujesz dzisiaj?- Nie.
– Kochst du?- Nein, ich koche nicht.	– Gotujesz?- Nie, nie gotuje.
– Schläfst du schon?- Nein, ich schlafe nicht.	– Śpisz już?- Nie, nie śpię.

Przeczenie kein, występuje przed rzeczownikiem, jest analogiczny do odmiany odmiany rodzajnika nieokreślonego ein.

Tabela przedstawia odmianę ,,kein” przez przypadki

Ich mache heute keinen Kuchen (nie robię dzisiaj żadnego ciasta). Jest tu zastosowana forma keinen, ponieważ ciasto ma rodzajnik męski w niemieckim – der Kuchen

Wir lesen heute kein Buch (nie czytamy żadnej książki). Jest tu zastosowana forma kein, ponieważ książka ma rodzajnik nijaki w niemieckim – das Buch

Er kauft heute keine Zeitung (on nie kupuje dzisiaj żadnej gazety). Jest tu zastosowana forma keine, ponieważ gazeta ma rodzajnik żeński w niemieckim – die Zeitung

Tabela przedstawia odmianę ,,kein” przez przypadki

	Liczba pojedyncza			Liczba mnoga
Rodzaje	r. męski	r. żeński	r. nijaki	Liczba mnoga
Nominativ (mianownik)	kein	kein-e	kein	kein- e
Genitiv (dopełniacz)	keine-es	kein-er	keine-es	kein- er
Dativ (celownik)	kein-em	kein- er	kein-em	kein- en
Akkusativ (biernik)	kein-en	kein-e	kein	kein- e

 Rodzajnik określony

Wszystkie rzeczowniki mają jakiś rodzajnik der, die lub das. Czasami jest to zaskakujące, że np. Mädchen czyli dziewczyna jest rodzaju nijakiego, ale to ze względu na końcówke -chen, która jest zdrobnieniem i automatycznie rodzajem nijakim. A może das Mädchen oznacza Dziewczę (to)? Czy może jakiś ekspert się wypowiedzieć?

die Frau – kobieta

der Mann – mężczyzna

das Kind – dziecko

das Messer – nóż

der Löffel – łyżka
die Gabel – widelec

DER	DIE	DAS	DIE
Rodzaj męski	Rodzaj żeński	Rodzaj nijaki	Liczba mnoga

Wstaw DER , DIE , DAS

a)     Das ist …….. Mutter von Tina

b)     Das ist …….. Vater von Markus

c)      ……… Oma von Klaudia heiβt Maria

d)     ……… Tante von Anja ist Lehrerin

e)     ……… Pferd ist sehr groβ.

f)      Ist das ……. Onkel von Klaus?

g)     Frau und Herr Baum sind das ……. Eltern von Daniel

h)     Tina ist ……… Schwester von Markus

i)       Daniel ist ……… Bruder von Klaus

j)       …….. Mädchen kommt aus der Schweiz

k)     …….. Opa von Lars ist Renter

l)       ……… Familie von Klaus ist groβ.

m)   Das ist …………… Freundin von Maja.

n)     ………. Lehrer von Daniel ist nett.

RODZAJNIK NIEOKREŚLONY

Rodzajnika nieokreślonego używamy z rzeczownikami oznaczającymi nieznane osoby i przedmioty, o których mówimy po raz pierwszy.

eine Frau – kobieta
ein Mann – mężczyzna
ein Kind – dziecko

ein Tisch – stół
eine Tasche – torba
ein Regal – regał

EIN	EINE	EIN	–
Rodzaj męski	Rodzaj żeński	Rodzaj nijaki	Liczba mnoga

Wstaw EIN , EINE w mianowniku

a)     Das ist …….. Katze

b)     Das ist …….. Hund

c)     Das sind …….. Pferde

d)     Das ist ……. Blume

e)    Das ist ……… Hamster

 

Odmiana rodzajnika nieokreślonego

	Rodzaj męski	Rodzaj żeński	Rodzaj nijaki
Nominativ	ein	eine	ein
Genitiv	eines	einer	eines
Dativ	einem	einer	einem
Akkusativ	einen	eine	ein

Odmiana czasowników regularnych

Czasowniki w języku niemieckim odmieniają się przez osoby, czyli mają inne końcówki wg przykładu poniżej w przypadku odmiany regularnej. Jeśli chodzi o odmianę nieregularną zmianie może ulec nawet początek czasownika, ale o tym potem.Na razie tylko prosta odmiana z wyodrębnionymi końcówkami:

gehen – iść

ich gehe –e
du gehst –st
er / sie / es geht –t
wir gehen –en
ihr geht –t
sie / Sie gehen –en

fragen (pytać)
Ich frage nach dem Weg. (Ja pytam o drogę.)

lernen (uczyć się)
Du lernst Deutsch fleißig. (Pilnie uczysz się niemieckiego.)

kommen (przybywać, pochodzić)
Wir kommen aus Polen. (Pochodzimy z Polski.)

wohnen (mieszkać)
Ihr wohnt in Warschau. (Wy mieszkacie w Warszawie.)

sagen (mówić)
Ihr sagt die Wahrheit. (Wy mówicie prawdę.)

spielen (grać)
Spielst du mit uns? (Grasz z nami?)

machen (robić)
Machen Sie morgen einen Ausflug? (Jedzie Pani jutro na wycieczkę?)

trinken (pić)
Was trinkst du? (Czego się napijesz?)

kaufen (kupować)
Ich kaufe ein Auto. (Ja kupuję samochód.)

Czasowniki, których temat kończy się grupą spółgłosek lub spółgłoskami -d, -t, -m, -n, otrzymują w 2 i 3 osobie liczby pojedynczej i 2 osobie liczby mnogiej końcówkę rozszerzoną o samogłoskę -e.

Np. antworten – odpowiadać

ich antworte -e
du antwortest -est
er / sie / es antwortet -et

wir antworten -en
ihr antwortet -et
sie / Sie antworten -en

arbeiten (pracować)
Mein Vater arbeitet bei einer Autofirma. (Mój tata pracuje w firmie samochodowej.).

Mein Onkel arbeitet als Mechaniker.