Jidysz – dialekt niemiecki

Jidysz – dialekt niemiecki był dla mnie dość zaskakującym odkryciem. Od dawna interesuje mnie kultura żydowska i  obyczaje tego narodu.

Prowadzę blog językowy, dlatego chciałabym napisać o pewnej ciekawostce, którą odkryłam dopiero 3 lata temu. Jak wiadomo Żydzi posługują się językiem hebrajskim lub Jidysz. Ten drugi jest dialektem Mittelhochdeutsch (Słynne niemieckie złożenia wyrazów) czyli średnio-wysoki niemiecki.

Dla odróżnienia Hochdeutsch (wysoko-niemiecki) to język standardowy literacki używany w Niemczech. To też taki język, którego uczymy się w szkołach.

Dialekt ten powstał w X wieku na południu Niemiec. Ludność żydowska, która przybyła w okolice Renu nie mówiła już po hebrajsku, więc stworzyła sobie taki język w zetknięciu się z językiem miejscowym i tak powstał Jidysz. Język ten tradycyjnie jest zapisywany alfabetem hebrajskim, ale czasem zdarza się zapis łaciński.

überraschende Geschichte – zaskakująca historia

der Dialekt – dialekt

die Sprache – język

die Bevölkerung – ludność

die Kultur – kultura

das Brauchtum – obyczaje

                           Die Synagoge das ist jüdische Kirche.

Odkryłam w zeszłym roku, że Jidysz czyli język żydowski jest bardzo zbliżony do niemieckiego, a więc tym sposobem znam jeszcze jeden język . Po prostu nigdy wcześniej nie przysłuchiwałam się dokładnie temu językowi. To całkiem normalne, że każdy język posiada różne dialekty wewnątrz kraju. Jednak ten dialekt istnieje poza granicami Niemiec i jest przez to jakby odrębnym językiem.

Oto przykłady podobieństwa.

Ikh bin in arbet – ich bin in Arbeit– jestem w pracy

dos iz di hoyz – das ist ein Haus

shteyn hoyz Steinhaus (kamienny dom)

es iz a histarishn shtot – das ist historische Stadt

Językiem Jidysz posługuje się 3-4 mln ludzi, którzy mieszkają w Izraelu, USA, Rosji, Ukrainie … Jest to dość duża grupa ludzi, więc warto pamiętać też o tym języku. Znając język niemiecki można spokojnie domyśleć się znaczenia słów.

 

 

 

 

 

 

 

Idishe Laykhter – Jüdischer Leuchter (świecznik)

Inne przykłady podobieństwa to:

ir hobt a hunt Ihr habt einen Hund  (wy macie psa)

Ikh bin mid Ich bin müde (jestem zmęczony)

ikh bin tsufridn – Ich bin zufrieden (jestem zadowolony)

zi iz sheyn – Sie ist schön (ona jest piękna)

er geyt tsu shul – Er geht zur Schule

Obejrzyj  PIERWSZĄ LEKCJĘ JIDYSZ   i przekonaj się jak podobny jest ten dialekt do języka niemieckiego.

Pisałam też wcześniej o DIALEKCIE BAWARSKIM.

Proszę o komentarz. Jakie jest Twoje zdanie na ten temat? Czy wiedziałaś (łeś) o tym?

Na zakończenie posłuchaj piosenki : My Yiddishe Momme.

Jidysz – dialekt niemiecki jest bardzo podobny do języka niemieckiego. Myślałam, że ma więcej naleciałości hebrajskich i przez to jest mniej zrozumiały. A tu taka niespodzianka.

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

*