Nazwy niemieckie dzielnic Gdańska to temat historycznego wpisu. Jak wiadomo Gdańsk nie zawsze był miastem polskim w swoich dziejach; był też niemiecki i był Wolnym Miastem.
Freie Stadt Danzig – istniało w okresie międzywojennym jako autonomiczne miasto/państwo i było pod ochroną Ligi Narodów. Utworzenie Wolnego Miasta było wynikiem przegranej Cesarstwa Niemieckiego w I wojnie światowej. Powstanie Wolnego Miasta Gdańska było kompromisem, który nie zadowolił ani Polaków, ani Niemców. Tak to jak to jest z kompromisem, że nikt nie jest z niego do końcu zadowolony.
W dzisiejszych czasach instytucja Wolnego Miasta wydaje nam się ciekawa chyba z powodu tej wolności w tytule. My Gdańszczanie nie należymy do nikogo tylko jesteśmy wolni. Jednak do końca tak nie jest, ponieważ zawsze dominuje jakiś język, jakaś grupa narodowościowa jest w przewadze. Warto poznać niemieckie nazwy dzielnic i ulic, ucząc się w ten sposób języka. Nie chcę tu promować niemieckich nazw, ale po prostu podejść do tego zagadnienia historycznie.
Gdańsk należał też w swojej historii do Hanzy – związku miast hanzeatyckich , która działała pod przewodnictwem Lubeki (Lübeck). Co jakiś czas przedstawiciele tych miast spotykali się aby ustalić wspólną politykę handlową. Gdańsk to także Hansestadt jak Bremen czy Hamburg.
W Gdańsku (Danzig) i okolicach były następujące nazwy dzielnic i okolic:
– Bärenwinkel – Niedźwiednik
– Bischofsberg – Biskupia Górka
– Brentau – Brętowo
– Brösen – Brzeźno
– Danzig – Gdańsk jako Śródmieście
– Oliva – Oliwa
– Glettkau – Jelitkowo
– Heubude – Stogi
– Neufahrwasser – Nowy Port
– Langfuhr – Wrzeszcz
– Ohra – Orunia
– Oliva – Oliwa
– Schidlitz – Siedlce
– Stolzenberg – Chełm
– Troyl – Przeróbka
– Zigankenberg – Cygańska Góra
– Zoppot – Sopot
Tłumaczenie jest często dosłowne lub prawie dosłowne np. Langer Markt – Długi Targ, a z kolei Heubude znaczy stóg siana. Wrzeszcz to „długa jazda” i to nic nie ma wspólnego z wrzaskiem. Mieszkałam 26 lat w dzielnicy Wrzeszcz a moja ulica nazywała się przed II wojną światową Posadowskyweg. Taką nazwę ustaliłam przed laty w rozmowie z pewnym niemieckim organistą kościelnym (Orgelspieler), którego poznałam na imprezie w Niemczech a mieszkał on do końca wojny właśnie na mojej ulicy. Swoją drogą, co za przypadek, żeby spotkać akurat dawnego mieszkańca mojej ulicy. Nasze domy oddalone były od siebie jakieś 100 metrów. Dopiero później znalazłam na starej mapie Gdańska moją ulicę aby sprawdzić, czy dobrze zrozumiałam po niemiecku. To była prawda. Sprawdziłam też kim był Posadowski. Okazuje się, że Friedrich Wilhelm von Posadowski to pruski dyplomata żyjący w XVIII wieku.
Podaję kilka nazw gdańskich ulic. Bardzo często nazwa jest dokładnym tłumaczeniem, choć nie zawsze. 
Langer Markt – Długi Targ
Langgasse – ul. Długa
Paradiesgasse – Rajska
Hundegasse – Ogarna
Krebsmarkt – Targ Rakowy
Töpfergasse – Garncarska
Tischlergasse – Stolarska
Kohlenmarkt – Targ Węglowy
Langgarten – Długie Ogrody
Hopfengasse – Chmielna
Czasem ulica ma w nazwie Straße, innym razem Weg (droga), albo Gasse – uliczka, zaułek. Nie do końca zgadzam się z takim nazewnictwem. Gasse to mała uliczka a Ogarna wcale nie jest mała, ale może kiedyś tak było.
Jeśli jesteś z Gdańska i chcesz dowiedzieć się jaka nazywała się Twoja ulica przed wojną to zajrzyj : TUTAJ.
Jak nazywały się znane budynki Gdańska po niemiecku:
Dwór Artusa – das Artushaus
Ratusz – das Rathaus
Ratusz Głównomiejski – das Rechtsstädtischesrathaus
Dom Upagena – das Uphagenhaus
Żuraw – der Kranich
Budynek Parlamentu Gdańskiego – der Danzigervolkstag
Kościół Mariacki – die Marienkirche
Kaplica Królewska – die Königliche Kapelle
Teatr Miejski – das Stadttheater
Politechnika Gdańska – Technische Hochschule
Bank Gdański – Bank von Danzig
Hotel Gdański – Danzigerhof
Nie wszystkie z tych budynków możemy podziwiać obecnie. Oczywiście prawie wszystkie zostały zburzone i zniszczone przez Rosjan w 1945 roku, ale jednak w znacznej większości je odbudowano.
Nazwy niemieckie dzielnic Gdańska to rys historyczny mojego miasta. Dla mnie to ciekawe dzieje ze znanymi mi budynkami i zakątkami w tle.
