Przyimek z celownikiem to kolejny temat gramatyczny. Zastosowanie odpowiedniego przypadku podczas użycia przyimków zależy od tego, czy czasownik wyraża spoczynek czy ruch.

 

Do rozwiązania tej kwestii służą dwa pytania, które należy sobie postawić.

Jeśli odpowiemy na to pytanie możemy ułożyć prawidłowe zdanie z zastosowaniem przyimków.

Na pytanie wo (gdzie) odpowiada celownik (der Dativ) a czasownik wyraża spoczynek. Oznacza to, że w opisywanej czynności nie ma ruchu.

Na pytanie wohin (dokąd) odpowiada biernik (der Akkusativ) a czasownik wyraża ruch. Często jest to czasownik wyrażający kierunek, w jakim coś się porusza.

Podaję poniżej przyimki łączące się z rzeczownikiem tylko w celowniku (der Dativ). Przyimki te łączą się jedynie z tym przypadkiem, nawet jeśli wydawało by się z kontekstu zdania, że powinno być inaczej.

ab	od
aus	z, ze środka
außer	oprócz
bei	u, przy, koło
entgegen	wbrew
gegenüber	naprzeciwko
mit	z czymś, z kimś
nach	po, do, według
seit	od (czasu)
von	od, z, o
zu	do (osoby, budowli)

 

Przykłady zdań przyimków z celownikiem (Dativ) 

Ab Montag gehe ich wieder zur Schule. (Od poniedziałku chodzę znowu do szkoły).

Dieser Pullover is aus reiner Baumwolle (Ten sweter jest z czystej bawełny)

Außer Dir habe ich niemanden (Poza Tobą nie mam nikogo)

 

Ich fühle mich gut mit meiner Schwester zusammen – czuję się dobrze razem z moją siostrą

Meine Tochter bleibt bei der Oma am Sonntag.

Moja córka zostaje u babci w niedzielę.

Du bleibst bei deiner Freundin.

Ty zostajesz u swojej przyjaciółki.

Entgegen ihrer Versprechung ist sie nicht gekommen.

Wbrew obietnicy, ona nie przyszła.

Gegenüber der Post befindet sich meine Schule.

Naprzeciwko poczty znajduje się moja szkoła.

Ich gehe mit meinem Freund ins Kino.

Du gehst mit ihrer Schwester in die Schule.

Die Blumen habe ich von meinem Mann gekriegt.

Mein Vater geht zu dem (zum) Augenarzt (do okulisty)

 

Diese Blumen habe ich von meinem Freund bekommen – te kwiaty dostałam od mojego chłopaka

Przyimek w języku niemieckim często ulegają połączeniu (tzw. ściągnięciu) z rodzajnikiem określonym. Oczywiście obie formy są poprawne, zaś wybór jednej z nich zależy tylko od Ciebie. Formy połączone występują najczęściej w mowie potocznej. A wygląda to właśnie tak jak poniżej:

An dem → Am.  Możemy powiedzieć An einem (forma z rodzajnikiem nieokreślonym).

An der – nie skraca się

Bei dem → Beim. Możemy też powiedzieć Bei einem

Bei der – nie skraca się

Von dem → Vom. Możemy powiedzieć Von einem

Von der – nie skraca się

Zu dem → Zum. Możemy powiedzieć Zu einem

Zu der  → Zur. Możemy powiedzieć Zu einer

Jeśli nie zapamiętasz tego od razu, to trzeba chociaż wiedzieć z czego wynikają takie skrócone formy.

Przyimki z celownikiem (Dativ) zostały tu omówione wraz z przykładami. Poprawność zdania zależy od rodzajnika rzeczownika, stojącego za przyimkiem. Mamy jeszcze przyimki łączące się z Biernikiem (Akkusativ), ale o tym napiszę w następnym wpisie gramatycznym.

®2015 Copyright by Beata Jodel