Przymiotnik i jego odmiany to ważny temat gramatyczny w języku niemieckim.
Przymiotnik to część mowy, która odpowiada na pytanie: jaki, jaka, jakie? Określa właściwości osoby lub rzeczy.
Odmienia się przez rodzaje, liczby i przypadki, ponadto przymiotnik podlega stopniowaniu.
W zdaniach przymiotnik pełni funkcję:
a) przydawki np. ein guter Vater, eine gute Mutter, ein gutes Kind
b) orzecznika np. der Vater ist gut, die Mutter ist schön, das Kind ist klein
Początek wiedzy o przymiotniku jest dość łatwy, gdyż pokrywa się z przymiotnikiem polskim. Aby opanować dalszy materiał o przymiotniku należy nauczyć się końcówek przy odmianie przez przypadki.
Przymiotnik odmienia się z rodzajnikiem zerowym, określonym i nieokreślonym.
Tabela z przykładami z rodzajnikiem zerowym, czyli de facto bez niego:
|
Liczba pojedyncza |
Liczba mnoga |
|||
|
|
rodzaj męski |
rodzaj żeński |
rodzaj nijaki |
|
|
Nominativ (mianownik) |
Guter Sohn |
Gute Tochter |
Gutes Kind |
Gute Nachbarn |
|
Genitiv (dopełniacz) |
guten Sohnes |
guter Hund |
guten Kindes |
guter Kinder |
|
Dativ (celownik) |
gutem Sohn |
guter Tochter |
gutem Kind |
guten Kinder |
|
Akkusativ (biernik) |
guten Sohn |
gute Tochter |
gutes Kind |
Gute Kinder |
Das ist guter Nachbar – to jest dobry sąsiad
Das ist kluge Studentin – to jest mądra studentka
Das ist rotes Licht – to czerwone światło
Jak widać końcówka przymiotnika uzależniona jest od rodzajnika rzeczownika. Sąsiad jest rodzaju męskiego, więc dodajemy ER, czyli GUTER. Nie ma tutaj rodzajnika, więc trzeba w przymiotniku zaznaczyć rodzaj wyrazu.
gelbe Blume – bez rodzajnika (żółty kwiat)
die gelbe Blume – z rodzajnikiem określonym
eine gelbe Blume – z rodzajnikiem nieokreślonym
Przymiotnik w niemieckim odmienia się przez przypadki tak jak w polskim. Dochodzi tu jeszcze odmiana rodzajników, która na pierwszy rzut oka wydaje się trudna. Zachodzi tu jednak logiczna prawidłowość. Skup się na razie na Mianowniku, bo to jest na początku najważniejsze.
Oto tabelka obrazująca odmianę z rodzajnikiem określonym:
|
Rodzaj męski |
Rodzaj żeński |
Rodzaj nijaki |
Liczba mnoga |
|
|
Nominativ (mianownik) |
der -e |
die -e |
das -e |
die -en |
|
Genitiv (dopełniacz) |
des -en |
der -en |
des -en |
der -en |
|
Dativ (celownik) |
dem -en |
der -en |
dem -en |
den -en |
|
Akkusativ (biernik) |
den -en |
die -e |
das -e |
die -en |
Der schöne Baum – Piękne drzewo
Die rote Blume – czerwony kwiatek
Das kleine Haus – mały dom
W tym wypadku końcówki przymiotników pozostają takie same (rote, kleine), natomiast ważny jest rodzajnik z przodu : DER, DIE, DAS. On pozostaje taki jaki jest właściwy danemu rzeczownikowi.
kleiner Vogel – mały ptak (bez rodzajnika)
der kleine Vogel – (z rodzajnikiem określonym)
ein kleiner Vogel – (z rodzajnikiem nieokreślonym)
Możemy tą odmianę zrobić jeszcze inaczej. Ptak jest rodzaju męskiego, ale jeśli dodamy -chen nastąpi zdrobnienie wyrazu i wtedy jak wiadomo mamy do czynienia z rodzajem nijakim :
kleines Vogelchen – (z rodzajnikiem określonym)
das kleine Vogelchen – (z rodzajnikiem określonym)
ein kleines Vogelchen – (z rodzajnikiem nieokreślonym)
Z rodzajnikiem nieokreślonym:
|
Rodzaj męski |
Rodzaj żeński |
Rodzaj nijaki |
Liczba mnoga |
|
|
Nominativ (mianownik) |
ein -er |
eine -e |
ein -es |
-e |
|
Genitiv (dopełniacz) |
eines -en |
einer -en |
eines -en |
-er |
|
Dativ (celownik) |
einem -en |
einer -en |
einem -en |
-en |
|
Akkusativ (biernik) |
einen -en |
eine -e |
ein -es |
-e |
Ein weiser Mann – mądry człowiek
Eine begabte Frau – zdolna kobieta
Ein kluges Mädchen – mądra dziewczyna
W tych przykładach w Mianowniku odmienia się rodzajnik tylko w r. żeńskim: EINE, i dodane są końcówki do przymiotników.
