Rzeczowniki złożone to specjalność języka niemieckiego. Przypomina to czasem tasiemce złożone z kilku wyrazów. Pozornie jest to trudne a w rzeczywistości można się domyśleć znaczenia wyrazu.
Rzeczowniki złożone to moje ulubione pojęcie z gramatyki niemieckiej. W języku niemieckim występuje bardzo wiele rzeczowników złożonych, które zbudowane są z kilku części, przy czym ostatni człon musi być rzeczownikiem i on decyduje o rodzajniku całego, czasem długiego wyrazu. Pomiędzy wyrazami występuje często łącznik np. s, ale zdarza się, że nie ma nic.
Oto przykłady dwóch rzeczowników bez łącznika:
das Familienhaus – die Familie + das Haus – dom rodzinny
Die Baumwolle – der Baum + die Wolle – bawełna
Das Wasserbett – das Wasser + das Bett – łóżko wodne
der Nagellack – die Nagel + der Lack – lakier do paznokci
die Sonnenbrille – die Sonne + die Brille – okulary słoneczne
der Kleiderschrank – die Kleider + der Schrank – szafa na ubrania
der Gerichtsvollzieher – das Gericht + der Vollzieher – Komornik (sądowy pełnomocnik)
der Kleiderschrank – szafa na ubrania
Rzeczowniki złożone posiadają również rodzajnik, który jest zgodny z rodzajem ostatniego wyrazu. Nie zawsze są to dwa rzeczowniki razem, czasem jest przymiotnik z rzeczownikiem, albo przyimek z rzeczownikiem.
der Spielplatz – spielen + der Platz – plac zabaw
das Neujahr – neu + das Jahr – Nowy Rok
die Putzfrau – putzen + die Frau – sprzątaczka
das Schlafzimmer – schlafen + das Zimmer – pokój do spania
der Schlafanzug – schlafen + der Anzug – piżama
das Englischheft – Englisch + das Heft – zeszyt do angielskiego
A oto 3-składnikowe złożenia wyrazów:
die Bushaltestelle – der Bus + halten + die Stelle – przystanek autobusowy
die Fußballmannschaft – der Fuß + der Ball + die Mannschaft – w sumie drużyna piłkarska
Der Hauptbahnhof – haupt + der Bahn + der Hof – dworzec kolejowy główny
das Haarwaschmittel – das Haar + waschen + das Mittel – środek do mycia włosów
der Nagellackentferner – die Nagel +der Lack + der Entferner – zmywacz do lakieru od paznokci
die Kugelschreibermine – die kugel – schreiben – die Mine – Wkład do długopisu
das Holzspielzeug – das Holz + spielen + das Zeug – drewniana zabawka
Jeden z dłuższych wyrazów, ale nadal 3 – wyrazowy to : Arbeitsunfähigkeitsbescheinigung – nasze L4
Jeśli rzeczownik łączy się z drugim rzeczownikiem to przeważnie w środek dajemy "s".
Np. das Geburtsdatum – data urodzenia
das Arbeitszimmer – pokój do pracy
die Geburtstagtorte – tort urodzinowy
die Arbeitsstelle – die Arbeit + die Stelle – miejsce pracy
Der Volkswagen
Są też takie przypadki gdy dodajemy w środek es, er, n, en
Der Wochentag – dzień tygodnia
Das Kinderheim – dom dziecka
der Jahresbericht – raport roczny
das Kinderzimmer – pokój dziecinyy
der Bauernhof – gospodarstwo rolne
Występuje jeszcze przyimek z rzeczownikiem:
np. die Mitarbeiterin – współpracownica
die Aushilfe – pomocnik/pomocnica
der Nachname – nazwisko
der Umbau – przebudowa
das Vorteil – korzyść
die Mitteilung – zawiadomienie
Rzeczowniki złożone w języku niemieckim są czasami prawdziwymi mutantami, składającymi się nawet z kilkunastu wyrazów. Na szczęście są rzadko używane. Normalnie do 3-4 wyrazów są do opanowania nawet dla obcokrajowca uczącego się gramatyki niemieckiej. Takimi tasiemcami są również większe liczby pisane łącznie.
Czy ten temat jest dla Ciebie jasny po tym materiale? Proszę o komentarz.
®2015 Copyright by Beata Jodel
Tak świetnie i zrozumiałe opracowanie tematu.
Dziękuję. .:)
Pani Ewo, bardzo dziękuje za pozytywny komentarz. Proszę zaglądać częściej.
Pozdrawiam
Beata